ৰামায়ণৰ অন্য এক অধ্যায়

মূল বাংলা: বনফুল

ভাৱানুবাদ: দেৱাশ্ৰী বৰগোহাঁই

||এক||

|অভিনয় কাণ্ড|

সীতাক বনবাসলৈ পঠিয়াই পত্নীশোকত ৰাম উন্মত্তপ্ৰায়। তেওঁৰ অনুতাপিত মনে কৈছে- ঘোৰ অবিচাৰ কৰা হৈছে।

কুলগুৰু বশিষ্ঠক তেওঁ কৈ উঠিছে, "গুৰুদেউ, অবিচাৰ। এইয়া যে ঘোৰ অবিচাৰ- সীতাৰ কোনো অপৰাধ নাই। তেওঁ নিৰপৰাধীনি, দেৱী। কোনো অধিকাৰ নাই মোৰ তেওঁক শাস্তি দিয়াৰ। মই মহাপাপ কৰিছো, মই…।"

ৰামক ক্ষান্ত কৰিবলৈ  বশিষ্ঠই ক'লে, "বৎস, সত্য ৰক্ষা কৰা ক্ষত্ৰিয়ৰ ধৰ্ম। তুমি সত্যাশ্ৰয়ী। সত্যধৰ্ম পালন কৰি তুমি প্ৰকৃত ক্ষত্ৰিয়ৰ কাৰ্য কৰিছা।"

ৰামে ক'লে, "এইয়া যে সত্য নহয়- এইয়া মিথ্যা। এইয়া যে অবিচাৰ গুৰুদেউ- এইয়া যে মিথ্যাচাৰ গুৰুদেউ---।"

গুৰুদেৱে কৈ উঠিল, "অধীৰ নহ'বা বৎস, ৰাজধৰ্ম খুবেই কঠিন।"

ৰামচন্দ্ৰই নুশুনিল। অধীৰ হৈ উঠিল। "-ৰাজ্য মই নিবিচাৰো, নালাগে মোক ঐশ্বৰ্য-বিভূতি- প্ৰজাগণৰ মতামত মই গ্ৰাহ্য নকৰো- সীতাক বিচাৰো। মোৰ দেৱীক বিচাৰো। যাওক ৰাজ্য- যাওক মান…" উন্মাদ হৈ উঠিল ৰাম।

||দুই||

ৰামৰ অভিনয় সামৰি অভিনেতা নকুড় মাইতি শেহৰাতি যেতিয়া ঘৰলৈ উভটিছে - মদৰ নিচাত তেওঁৰ দুভৰি থৰকবৰক।

বহুসময় দুৱাৰত ঢকিওৱাৰ পাছত পত্নী হৰিমতিয়ে দুৱাৰ খুলি দিলে- "হাৰামজাদী, আধাঘণ্টা ধৰি দুৱাৰত ঢকিয়াই আছো। কি কৰি আছিলি?"

হৰিমতিয়ে ভয়ে ভয়ে উত্তৰ দিলে, "টোপনি গৈছিলো।"

নকুড় মাইতি গুজৰি উঠিল, "মুখে মুখে উত্তৰ দিয়।"

এই বুলি গোৰ আৰু গোৰ।

পৰিচয়

মূল বাংলা: তন্ময় সন্নিগ্ৰাহী
অনু: দেৱাশ্ৰী বৰগোহাঁই

 ভীষণ গৰম পৰিছে । আবেলিপৰত অখিলেশে ফুৰিবলৈ ওলাই যোৱাৰ কথা ভাৱিলে । ঘৰৰ পৰা ৩০ মিনিটৰ দূৰত্বত এখন প্ৰকাণ্ড পথাৰ । পথাৰখনৰ চৌদিশ শাল আৰু চেগুন গছে আৱৰা । ঠাইখনলৈ সি প্ৰায়ে আহে । ইয়াত মানুহৰ বৰ বেছি আহ যাহ নাই । পখীৰ কাকলি আৰু খাদ্যবস্তু জপটিয়াই ধৰাৰ শব্দৰ বাদে কেৱল মাথো নিস্তব্ধতা । নীৰৱতা ভাল পাই অখিলেশে । গোটেই দিনটোৰ খাটনিৰ পাছত ইয়ালৈ আহি ভাৱ হৈ জীৱনটো যেন ৰৈ গৈছে তাতে । অকণমান ভৱাৰ অৱকাশ পোৱা যায় ।
 কিছুপৰ অকলে কটাই অখিলেশে উলটি যোৱাৰ কথা ভাৱিলে । ৰাতিলৈ বহু কাম বাকী আছে । নিতাইৰ দোকানত চাহকাপ খাই, হাতত চিগাৰেটটো লৈ সি ওলাই আহিল । বাওঁফালে এখন পাৰ্ক । সেইখনো বন্ধ হোৱাৰ সময় হৈছে । পাৰ্কখনৰ সন্মুখত মাধৱীলতাৰে আৱৰা মঞ্চৰ দৰে ঠাইখিনিত কেইবাখনো বেঞ্চ পাৰি থোৱা আছে আগন্তুকৰ বিশ্ৰামৰ বাবে । হঠাৎ সেইফালে চাই সি চমকি উঠিল ।
***
 অখিলেশে স্থানীয় বাতৰিকাকত এখনত সাংবাদিকতা কৰে । পাঁচ বছৰ হ’ল । ক’ত ঘটনাৰ সাক্ষী হৈছে, কিছুমানে হৃদয়ত দাগ কাটি থৈ গৈছে আৰু কিছুমান হেৰাই গৈছে সময়ৰ বুকুত ।
 প্ৰায় ২ বছৰৰ আগৰ ঘটনা । উত্তৰপাৰৰ ১৫ বছৰীয়া ছোৱালী এজনী এসপ্তাহ ধৰি নিখোজ । পুলিচত খবৰ দিয়া, মাক-দেউতাক আৰু ৰাইজৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ মাজেৰে কিছুদিন পাৰ হ’ল । এদিন অফিছলৈ আহি খবৰ পালে যে ছোৱালীজনীক বিচাৰি পোৱা গৈছে । নদীৰ পাৰত নগ্ন অৱস্থাত পৰি আছিল, ৫-৬ দিন ধৰি উপৰ্যপৰি ধৰ্ষণ আৰু অত্যাচাৰৰ চিকাৰ । খবৰটো সংগ্ৰহ কৰিবলৈ গৈ দেখে যে হাস্পতালৰ বিচনাত পৰি মাকৰ হাত খন খামুছি ছোৱালী জনীয়ে তীব্ৰ যন্ত্ৰণাত চটফটাইছে । ৰিণিকি ভাঁহি অহা কণ্ঠস্বৰ আৰু কান্দোনৰ মাজত জীয়াই থকাৰ প্ৰচণ্ড যুঁজ । তাৰ পাছত পৰিয়ালটোৰ লগত তাৰ কোনো যোগাযোগ নাছিল । কিন্তু যন্ত্ৰণাত কেকাই থকা সেই মুখখন অখিলেশে পাহৰিব পৰা নাছিল ।
***
 হাতৰ চিগাৰেটটো পেলাই ছোৱালীজনী ফালে সি আগুৱাই গ’ল । ‘কেনে আছা?’ অখিলেশে জানে প্ৰশ্নটো অপ্ৰাসংগিক, তথাপিও সুধিলে । ছোৱালীজনী চমকি উঠি ভঙা মাতেৰে ক’লে, ‘আপোনাক ঠিক ?’ ‘মই অখিলেশ মজুমদাৰ- সাংবাদিক, ৩ বছৰ আগতে উত্তৰপাৰত…’ এই বুলি ৰৈ গ’ল সি । আৰু বেছিকৈ কোৱাতো তাৰপক্ষে সম্ভৱ নহয় ।
 ছোৱালীজনীয়ে সৰলমাতেৰে ক’লে, ‘অ’ । ভালে আছো ?’ কিছুপৰৰ স্তব্ধতা ভাঙি অখিলেশে সুধিলে, ‘তুমি ইয়াত ? কিবা কামত ?’
 ‘নাই । কিছুদিনৰ পৰা আবেলিপৰত ইয়াত বহো । এই যে টিলাটোৰ ওপৰৰ মন্দিৰটো, সুন্দৰ নহয় নে ? প্ৰত্যেক সন্ধ্যাই কোনোবাই তাত চাকি জ্বলায় । বতাহে চাকিগছ নুমুৱাই পেলাই কিন্তু ঘণ্টাটো বাজি থাকে । শুনা । আৰতি এতিয়াও শেষ হোৱা নাই । দেৱতাই তেওঁৰ প্ৰাপ্য অঞ্জলি পোৱা নাই’ ।
 ‘মা-দেউতা কেনে আছে ?’ অখিলেশে আকৌ সুধিলে ।
 ‘মা, সেই ঘটনাটোৰ ২ মাহৰ পাছতে ঢুকাল । যিমান যন্ত্ৰণা মই সহ্য কৰিছো তাতকৈ অধিক অপমান মায়ে পাইছিল । মানুহে কয়, মই ছুটি কাপোৰ পিন্ধো, মোৰ চৰিত্ৰ ঠিক নহয়… যেন মোৰ লগত যি ঘটিল সেইয়া মোৰ প্ৰাপ্য আছিল । মা যোৱাৰ এবছৰৰ পাছতে দেউতাও গুছি গ’ল । দেউতাই কৈছিল, সদায় শিৰ ওখ কৰি চলিবি । সেইয়া জানো সম্ভৱ হ’ল । ঘৰৰ বাহিৰলৈ ওলালেই মানুহবোৰে যি অদ্ভুত দৃষ্টিৰে চাই মই যেন কোনো অন্য গ্ৰহৰ প্ৰাণীহে । সম্ভৱ হ’লে তাহাঁতি মোৰ ছাল বখলিয়াই চাব, ধৰ্ষণৰ কোনো চিহ্ন এতিয়াও কৰবাত ৰৈ গৈছে নেকি ?’
 অখিলেশৰ ওচৰত কোনো উত্তৰ নাছিল । তথাপিও, এটা আশা আছিল সমাজখন সলনি হ’ব । হয়তো মানুহবোৰে এদিন তাইৰ নতুন পৰিচয়টো গ্ৰহণ কৰিব । সিদিনাৰ পাছত ছোৱালীজনীক অখিলেশে লগ পোৱা নাই ।
 প্ৰায় ৩ মাহমানৰ পাছত এদিন সন্ধিয়া খবৰ পালে উত্তৰপাৰৰ কমলিকা পাটক নামৰ এজনী ছোৱালীয়ে আত্মহত্যা কৰিছে । আৰক্ষীৰ প্ৰাথমিক অনুসন্ধান মতে মৃত্যুৰ কাৰণ মানসিক অস্থিৰতা ।